ЧАБАХАР ПОРТЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ АРҚЫЛЫ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДА КӨЛІКТІК ДИПЛОМАТИЯНЫ ДАМЫТУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2024.57.3.006Кілт сөздер:
көлік дәлізі, Чабахар порты, медернизация, логистика, экономикалық қатынастар, дипломатия, халықаралық шарттар, экономикаАннотация
Мақалада шетелдік инвестицияларды тарту кезінде порт және теміржол желісін кеңейтуге негізгі назар аудара отырып, Орталық Азия елдерінің көлік инфрақұрылымының стратегиялық дамуы баяндалады. Бендер-Аббас және Чабахар сияқты негізгі порттар халықаралық сауда серіктестіктеріне әсер ететін негізгі түйіндер ретінде қарастырылады. Чабахар халықаралық инвестициялармен Иранның экспорты мен импортын ғана емес, сонымен қатар Орталық Азия мен Еуропаға жаңа транзиттік маршруттарды ашатын стратегиялық теңіз хабына айналады.
Жұмыста әр түрлі елдердің мүдделерін және олардың экономикалық және сауда байланыстарын нығайтуға деген ұмтылысын ескере отырып, жобалардың аймақтың геосаяси жағдайына әсері талданады, Солтүстік-Оңтүстік халықаралық көлік дәлізі сияқты ауқымды көлік дәліздері шеңберіндегі инфрақұрылымдық бастамалардың маңыздылығы және олардың жаһандық транзиттік-көлік әлеуетіне әсері атап өтіледі.
Зерттеу сонымен қатар қол қойылған көптеген келісімдер мен инвестицияларды қарастырады, олардың жаңа көлік дәліздерін құрудағы, экономикалық аспектілерді кеңейтудегі және Иранның аймақтағы және одан тыс жерлердегі геоэкономикалық ықпалын күшейтудегі рөлін анықтайды. Бұл жұмыстың басты мақсаты – осы бағыттың стратегиялық, экономикалық және дипломатиялық бастамаларын анықтау, сондай-ақ оның аймақтағы геосаяси жағдайға әсерін бағалау. Зерттеу пәні осы бастамалардың геосаяси жағдайға және транзиттік маршруттарға әсерін қамтиды.
Геосаяси ықпал және Қазақстанның жаһандық транзитке қатысуға дайындығы бұл зерттеуді қазіргі заманғы көлік динамикасын дамыту үшін өзекті етеді. Интеграцияланған транзиттік маршруттарды әзірлеудің маңыздылығы осы инфрақұрылымдық бастамалардың өңірде және әлемдік экономикада жаңа экономикалық байланыстар мен транзиттік жолдарды қалыптастыруға стратегиялық әсерін көрсетеді.
