САУД АРАБИЯСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ ӨЗГЕРУІ: ҚОҒАМДЫҚ ДИПЛОМАТИЯНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2025.59.1.003Кілт сөздер:
Сауд Арабиясы, сыртқы саясат, аймақтық көшбасшылық, қоғамдық дипломатия, Катар, Йемен, дағдарыс, гегемония, лоббизмАннотация
Сауд Арабиясының сыртқы саясаты дәстүрлі түрде қауіптер мен ресурстарды теңестіру стратегиясына, сондай-ақ негізгі халықаралық одақтастардың қолдауына негізделген. Алайда, 2011 жылғы Араб көктеміндегі оқиғалар патшалықтың сыртқы саяси бағытын айтарлықтай өзгертуге түрткі болды. Бұл мақалада қоғамдық дипломатияның Сауд Арабиясының аймақтық көшбасшылық үшін күресі аясында сыртқы саяси мүдделерін ілгерілетудің негізгі құралы ретіндегі рөлі талданады. Зерттеудің мақсаты-Сауд Арабиясының қоғамдық дипломатия стратегиясын оның халықаралық қоғамдық пікірге әсерін талдау, одақтар құру және беделді тәуекелдерді басқару арқылы зерттеу. Мақалада қоғамдық дипломатияны қолданудың үш негізгі бағыты қарастырылады: патшалықтың реформаторлық мемлекет ретіндегі имиджін насихаттау, өзін аймақтың қорғаушысы ретінде көрсету және басқа мұсылман елдерінің қолдауын көрсету. Зерттеу әдістемесі салыстырмалы талдауды, сипаттамалық әдісті және сыртқы саясатты зерттеудің теориялық тәсілдерін қамтиды. Эмпирикалық материал ретінде БАҚ басылымдары, ғылыми еңбектер, ресми есептер мен аналитикалық шолулар пайдаланылды. Катардың дипломатиялық дағдарысы мен Йемендегі соғыс жағдайларына ерекше назар аударылады, олар Сауд Арабиясының қоғамдық дипломатия стратегиясының жетістіктері мен шектеулерін көрсетті. Зерттеудің негізгі нәтижелері Сауд Арабиясының қоғамдық дипломатиясы агрессивті сыртқы саясаттың әсерін азайтуға және жаһандық актерлердің, ең алдымен АҚШ-тың қолдауын сақтауға бағытталғанын көрсетеді. Алайда, PR-науқанға және лоббистік қызметке айтарлықтай қаржылық инвестицияларға қарамастан, бұл шаралардың тиімділігі шектеулі болып қала береді. Катар дағдарысы және Йемендегі ұзаққа созылған соғыс Иран мен Түркиямен бәсекелестіктің күшеюіне, сондай-ақ патшалық үшін беделді шығындарға әкелді. Зерттеудің үлесі Сауд Арабиясының сыртқы саяси ықпалының құралы ретінде қоғамдық дипломатияның тетіктерін терең талдаудан, сондай-ақ оның күшті және әлсіз жақтарын анықтаудан тұрады. Жұмыстың практикалық маңыздылығы Таяу Шығыс мемлекеттері мен халықаралық актерлердің дипломатиялық өзара іс-қимыл стратегияларын әзірлеу кезінде ұсынылған тұжырымдарды пайдалану мүмкіндігінен тұрады.
